ЦЭРГИЙН АЛБАН ХААГЧИЙН ТЭТГЭВЭР ТЭТГЭМЖИЙН ТУХАЙ ХУУЛИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭД БАРИМТЛАХ ЧИГЛЭЛ
1. 2010 оны 09 дүгээр сарын 16-ны өдөр хүртэл хугацаанд энгийн өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгохдоо цэргийн байгууллагад ажилласан жилээ шимтгэл төлсөн хугацаанд оруулан тооцуулсан иргэд цэргийн алба хаасан 1 жилийг 1 жил 6 сараар нэмэгдүүлэн шимтгэл тооцсон хугацааг өөрчлөх эсэх:
Тайлбар1 : “Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хууль”-ийг 2010 оны 09 дүгээр сарын 16-ны өдрөөс болон түүнээс хойш өндөр насны тэтгэвэр шинээр тогтоолгох хүсэлт гаргасан иргэдийн цэргийн байгууллагад ажилласан 1 жилийг 1 жил 6 сараар иргэний байгууллагад шимтгэл төлснөөр тооцож, Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд заасан болзол, нөхцлийг хангасан тохиолдолд түүнд өндөр насны тэтгэвэр тогтоож болно.
“Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг хэрэглэх журмын тухай 2011 оны 10 дугаар сарын 27-ны өдрийн хууль”-д “Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-ийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1, 9.2 дахь заалтуудыг буцаан хэрэглэхээр зохицуулсан.
Харин “Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хууль”-ийн 6 дугаар зүйлийн 6.3, 6.4 дэх хэсгийг буцаан хэрэглэх талаар хуулиар зохицуулаагүй тул 2010 оны 09 дүгээр сарын 16-ны өдөр хүртэл хугацаанд цэргийн байгууллагад алба хаасан жил болон энгийн байгууллагад шимтгэл төлсөн хугацаагаа нэгтгэн тооцуулж, өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгосон иргэдийн хувьд цэргийн алба хаасан нэг жилийг 1 жил 6 сараар нэмэгдүүлэн шимтгэл төлсөн хугацааг өөрчлөхгүй.
/Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яамны 2012 оны 1/380 тоот албан бичгээр өгсөн чиглэл/
2. Цэргийн алба хаасны тэтгэврийг бүрэн болон хувь тэнцүүлэн анх тогтоолгосон боловч цэргийн алба хаасан болон нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсөн хугацааг нэгтгэн тооцуулж Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд заасан нөхцөл, болзлын дагуу өндөр насны тэтгэврийг сонгон тогтоолгосон иргэд цэргийн алба хаасны тэтгэврээ буцаан сонгож болох эсэх:
Монгол Улсын Дээд Шүүхийн 2008 оны 47 дугаар тогтоолын 1.3.-т “… уг сонголтыг “зөвхөн нэг удаа” хийнэ гэдэг нь тухайн тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээ, нөхцөл, эрх зүйн үр дагавар өөрчлөгдөөгүй байхад өөрийн хүсэлтээр урьд хийсэн сонголтоо даатгуулагч өөрчлөх эрхгүй байхыг хэлэх бөгөөд энэ нь тодорхой цаг хугацааны дараа даатгуулагчаас шалтгаалахгүй үндэслэлээр нөхцөл байдал өөрчлөгдсөн тохиолдолд сонголт хийх даатгуулагчийн эрхийг хязгаарлахгүй“ гэж заасныг үндэслэн тухайн иргэний өндөр насны тэтгэврийг өөрчлөн өмнө авч байсан цэргийн алба хаасны бүрэн болон цэргийн алба хаасан хугацаагаар нь цэргийн хувь тэнцүүлсэн тэтгэвэр тогтоож болно.
Тайлбар2: “Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-д болон “Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-д заасан нөхцөл, болзлыг зэрэг хангасан тохиолдолд цэргийн алба хаасны болон энгийн өндөр насны тэтгэврийг “Тэтгэвэр тогтоолтын хуудас”-аар тус тусад нь тогтоож, нэгтгэн олгоно. Энэ тохиолдолд тэтгэвэр авагчийн нэр дээр тэтгэврийн нэг хувийн хэрэг нээж, холбогдох баримт материал, “Тэтгэвэр тогтоолтын хуудас”-ыг хавсаргаж баталгаажуулна. Дээрх хоёр тэтгэврийг тус тусад нь кодлож тухайн тэтгэвэр авагчийн нэр дээр мэдээллийн санд оруулна. Харин энэ тохиолдолд тэтгэврийн нэг дэвтэр нээх бөгөөд тэтгэвэр тогтоолгоход баримталсан дундаж цалин (…/…), цэргийн алба хаасан болон шимтгэл төлсөн жил (…/…), сарын олговол зохих тэтгэвэр (…/…) төгрөг гэх зэргээр тэтгэврийн дэвтэрт бичнэ. Тухайлбал, цэргийн алба 15 жил хаасан, иргэний байгууллагад 17 жил шимтгэл төлсөн гэвэл (15/17) гэж, цэргийн алба хаасны тэтгэвэр бодоход баримталсан дундаж цалин 300 000 ₮, өндөр насны тэтгэвэр тогтооход баримталсан дундаж цалин 200 000 ₮ гэвэл (300000/200000) гэж, цэргийн алба хаасны сарын тэтгэврийн хэмжээ 240 000 ₮, өндөр насны сарын тэтгэврийн 140 300 ₮ гэвэл (240 000 / 140 300) гэж тус тус тэмдэглэнэ.
Тайлбар3: Цэргийн алба хаасны бүрэн болон хувь тэнцүүлсэн тэтгэвэр буцаан тогтоохдоо “Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-ийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1, 9.2- т заасан хувь хэмжээ(80 хувь), (1.5 хувь)- гээр бодно.
Санамж1: Энгийн өндөр насны тэтгэврийг тогтоохдоо иргэний байгууллагад шимтгэл төлж, ажилласан сүүлийн 20 жилийн доторхи дараалсан 5 жилийн хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогын тодорхойлолтыг үндэслэнэ.
Санамж2: Тэтгэвэр авагч тэтгэвэр тогтоолгосны дараа нэгээс дээш жил иргэний байгууллагад ажиллан шимтгэл төлсөн бол уг хугацааг энгийн байгууллагад шимтгэл төлсөн хугацаанд, харин цэргийн байгууллагад ажилласан бол цэргийн алба хаасан хугацаанд тус тус оруулан тооцно.
Санамж3: Цэргийн алба хаасны бүрэн болон хувь тэнцүүлсэн тэтгэвэр буцаан тогтоохдоо тухайн иргэнээр өргөдөл бичүүлэн авч тэтгэврийн хувийн хэрэгт хадгална.
3. ”Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-ийн 6 дугаар зүйлийн 6.4-т “Цэргийн албан хаагчийн иргэний байгууллагад ажилласан нэг жилийг 6 сар цэргийн байгууллагад ажиллан шимтгэл төлсөн хугацаанд оруулан тооцож Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд заасны дагуу тухайн иргэнд өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгож болно” гэж заасныг хэрхэн хэрэгжүүлэх:
Тайлбар4: Энэхүү хуулийн заалтыг хэрэгжүүлэхдээ цэргийн албан хаагчийн иргэний байгууллагад ажилласан нэг жилийг 6 сар цэргийн байгууллагад ажилласан хугацаанд оруулан тооцож болох бөгөөд уг цэргийн алба хаасан нэг жилийг “Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хууль”-ийн 6 дугаар зүйлийн 6.3-т заасны дагуу 1 жил 6 сар иргэний байгууллагад шимтгэл төлснөөр шилжүүлэн тооцож, “Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-ийн холбогдох болзол, нөхцөлийг хангасан тохиолдолд өндөр насны тэтгэвэр тогтоож болно.
4. Цэргийн алба хаасны тэтгэврийг хувь тэнцүүлэн тогтоолгосон тэтгэвэр авагч нь 10-аас дээш жил энгийн байгууллагад шимтгэл төлж ажилласан бол тэтгэвэр тогтоолгох насны болзол хангасан тохиолдолд түүнд өндөр насны хувь тэнцүүлсэн болон цэргийн алба хаасны хувь тэнцүүлсэн хоёр тэтгэврийг тогтоон олгож болох эсэх:
Тайлбар5: Болно. Цэргийн алба хаасны тэтгэвэр тогтоолгосноос хойш энгийн байгууллагад шимтгэл төлж 10-аас дээш ажилласан мөн цэргийн алба хаасны тэтгэвэр тогтоолгохоос өмнө энгийн байгууллагад мөн хугацаа /10 жил/-наас дээш жил ажиллаж “Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-д заасан шимтгэл төлж ажиллавал зохих хугацаа, насны болзлыг хангаж байвал түүнд цэргийн алба хаасны тэтгэврийн зэрэгцээгээр өндөр насны тэтгэврийг хувь тэнцүүлэн тогтоон олгож болно.
Энэ тохиолдолд цэргийн алба хаасны тэтгэврийн хэмжээ нь шимтгэл төлж ажилласан хугацааны 1.5 хувийн нэмэгдлийн дүнгээр хасагдаж тогтоогдоно.
5. Цэргийн байгууллагад цэргийн албан хаагчаар ажиллаж байгаад чөлөөлөгдөж, энгийн байгууллагад шимтгэл төлж ажилласан иргэн нь ердийн өвчний улмаас хөдөлмөрийн чадвар алдах, нас барах тохиолдолд хөдөлмөрийн чадвар алдсаны болон тэжээгчээ алдсаны тэтгэврийг тогтооход уг иргэний 1995 оноос хойш цэргийн байгууллагад ажилласан хугацааны шимтгэлийг хэрхэн төлүүлэх:
Тайлбар6: “Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-ийн 6 дугаар зүйлд зааснаар өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгох иргэдийн 1995 оноос хойш цэргийн албан хаагчаар ажиллаж байсан хугацааны тэтгэврийн болон тэтгэмжийн даатгалын шимтгэлийг улсын төсвөөс нийгмийн даатгалын санд шилжүүлж байхаар тогтоосон тул цэргийн албанаас чөлөөлөгдсөн иргэдийн тахир дутуугийн болон тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр тогтооход цэргийн байгууллагад ажилласан хугацааны шимтгэлийг улсын төсөв хариуцах хууль, эрх зүйн зохицуулалт байхгүй болно.
6. Иргэний 1995 оноос хойш цэргийн алба хаасан хугацаанд ногдох тэтгэврийн болон тэтгэмжийн даатгалын шимтгэлийг санд нэг удаа төлүүлсний дараа уг иргэн нь шимтгэл төлөгдсөн онуудын цалингаар буюу цэргийн алба хааж байсан 5 жилийн цалингийн дунджаар өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгож болох эсэх:
Тайлбар7: Тухайн иргэний тэтгэвэр тогтоолгохоор сонгосон 5 жилийн цалин, хөдөлмөрийн хөлс, орлого нь “Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-ийн 22 дугаар зүйлд заасан шимтгэл төлсөн сүүлийн 20 жил дотор багтаж байгаа бол уг 5 жилийн цалин, хөдөлмөрийн хөлс, орлогын дунджаас өндөр насны тэтгэвэр тогтоож болно.
7. Цэргийн алба хаасны тэтгэвэр авагч нь 60 /55/ насанд хүрээд “Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-д заасны дагуу өндөр насны тэтгэвэр болгон өөрчлөн тогтоолгох тохиолдолд цэргийн тэтгэвэр тогтоолгосноос хойш шимтгэл төлж ажилласан дараалсан 5 жилийн цалингийн дунджаар тэтгэвэр тогтоолгож болох эсэх:
Тайлбар8: “Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-ийн дагуу тогтоосон цэргийн тэтгэврийн харилцаа нь өөрчлөгдөж, түүнд “Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр тэтгэмжийн тухай хууль”-д заасан болзол, журмын дагуу шинээр өндөр насны тэтгэвэр тогтоох үндэслэл бий болж байгаа тул тухайн иргэний өндөр насны тэтгэврийг цэргийн алба хаасны тэтгэвэр тогтоолгосноос хойш шимтгэл төлсөн дараалсан 5 жилийн хөдөлмөрийн хөлс, орлогын дунджаас тогтоож болно.
8. Иргэний 1995 оноос хойш цэргийн алба хаасан хугацаанд ногдох тэтгэврийн болон тэтгэмжийн даатгалын шимтгэлтэй тэнцэх хэмжээний хөрөнгийг зохих байгууллагаас нийгмийн даатгалын санд шилжүүлсний дараа тухайн иргэнд өндөр насны тэтгэвэр тогтоох, эсвэл өргөдлийг нийгмийн даатгалын хэлтэс /байцаагч/ хүлээн авсан өдрөөс тогтоох эсэх:
Тайлбар9: Нийгмийн даатгалын хэлтэс /байцаагч/ нь тухайн иргэний тэтгэвэр тогтоолгох тухай өргөдөл, баримт материалыг 1995 оноос хойш цэргийн алба хаасан хугацаанд ногдох шимтгэлийг шилжүүлэх тухай хүсэлт, тооцоо, баримттай хамт хүлээн авсны дараа шимтгэл төлүүлэх асуудлыг нэхэмжилсэн бол уг шимтгэл хэдэн сарын дараа санд төлөгдсөнийг харгалзахгүйгээр түүний тэтгэврийг өргөдөл, тэтгэвэр тогтоох материалыг анх шалгаж хүлээн авсан өдрөөс эхлэн тогтооно.
Харин нийгмийн даатгалын хэлтэс нь тухайн иргэний 1995 оноос хойш цэргийн алба хаасан хугацаанд ногдох шимтгэлийг шилжүүлэн авах тухай хүсэлт, баримтыг хүлээн авч холбогдох газарт нэхэмжлэл, баримтыг хүргүүлсний дараа түүний өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгох тухай өргөдөл, баримтыг хүлээн авсан бол тэтгэврийг баримт материал хүлээн авсан өдрөөс эхлэн тогтооно.
9. Цэргийн алба хаасан хугацааны шимтгэл ногдуулах тухайн үеийн хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ гэдгийг хэрхэн ойлгох талаар:
Тайлбар10: Монгол улсын Засгийн газрын 2011 оны 9 дүгээр тогтоолын 3 дугаар хавсралтын 3.1-д “…иргэний тэтгэврийн болон тэтгэмжийн шимтгэлийг тухайн үеийн хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс Нийгмийн даатгалын тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасны дагуу ажил олгогчийн төлбөл зохих хувь хэмжээгээр тооцон улсын төсвөөс нийгмийн даатгалын сангийн дансанд шилжүүлнэ“ гэж заасан. Тухайн үеийн хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ гэдгийг цэргийн албан хаагч, цэргийн алба хаасны тэтгэвэр авагч шимтгэлээ төлүүлэхээр хүсэлт гаргасан үед хүчин төгөлдөр мөрдөж байгаа хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг гэж ойлгоно. Тухайлбал, 2000-2003 онд цэргийн байгууллагад ажиллаж байсан хугацааны шимтгэлээ төлүүлэхээр 2012 оны 2 дугаар сард хүсэлтээ гаргасан бол тухайн үед мөрдөж байгаа хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ буюу 140400 төгрөгөөс тооцож ногдох шимтгэл (140400*7,5%* 72 сар) улсын төсвөөс нэхэмжилнэ.
Цэргийн алба хаасан 1 жилийг 1 жил 6 сар иргэний байгууллагад ажиллан шимтгэл төлсөн хугацаанд оруулан тооцох учир 1 жил 6 сарын шимтгэлийг тооцон нэхэмжилнэ.
10. Цэргийн албан хаагч нь нэг сараас дээш хугацаагаар хөдөлмөрийн чадвараа түр хугацаагаар алдаж эмнэлгийн хуудсаар тэтгэмж авсан тохиолдолд тухайн албан хаагчийн цалингийн бүрэлдэхүүнд эмнэлгийн хуудсаар бодож олгосон тэтгэмжийн мөнгө орох эсэх, мөн тэтгэмж авсан хугацаанд түүний эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг ямар орлогоос хэдэн хувиар тооцож төлүүлэх талаар:
Тайлбар11: “Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-ийн 7 дугаар зүйлийн 7.1-т зааснаар цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийг тогтооход баримтлах орлогын бүрэлдэхүүнийг тодорхойлно. Иймээс нэг сараас дээш хөдөлмөрийн чадвараа түр хугацаагаар алдаж эмнэлгийн хуудсаар авсан тэтгэмж нь тэтгэвэр, тэтгэмж тогтоох орлогын бүрэлдхүүнд хамаарахгүй. Иймээс 1 сараас дээш хугацаагаар хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсан цэргийн албан хаагчийн эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс ажил олгогчийн төлөх буюу 2.0 хувиар тооцож цэргийн анги, байгууллага нь эрүүл мэндийн даатгалын санд төлнө.
11. Цэргийн албан хаагч эхэд жирэмсний, амаржсаны тэтгэмжийг 4 сарын хугацаанд олгосон тохиолдолд уг хугацааны эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг ямар орлогоос, хэдэн хувиар тооцож төлүүлэх вэ? Энэ жирэмсний болон амаржсаны тэтгэмжийн мөнгө нь тухайн цэргийн албан хаагч эхийн сарын цалингийн бүрэлдэхүүнд орох эсэх:
Тайлбар12: Энэ тохиолдолд цэргийн албан хаагч эхэд олгосон жирэмсний, амаржсаны тэтгэмжид эрүүл мэндийн шимтгэл ногдуулахгүй. Иймээс жирэмсний, амаржсаны тэтгэмж авсан хугацаа нь алба хаасан болон шимтгэл төлсөн хугацаанд орж тооцогдоно. Тэтгэмж авсан хугацааны эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг тухайн үед мөрдөж байгаа хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс ажил олгогчийн төлөх буюу 2.0 хувиар тооцож цэргийн анги, байгууллага нь эрүүл мэндийн даатгалын санд төлнө.
12. Даатгуулагчийн төмөр замын цэрэгжүүлсэн хамгаалалтын албанд ажилласан хугацаанд 1995 оноос өмнө, хойно цэргийн байгууллагад алба хаасан болон хугацаат цэргийн алба хаасан хугацааг оруулан тооцож, нас харгалзахгүйгээр өндөр насны тэтгэвэр тогтоож болох эсэх
Тайлбар13: Болохгүй. Төмөр замын цэрэгжүүлсэн албанд ажилласан хугацааг цэргийн алба хаасан жилд оруулж тооцох талаар хууль эрх зүйн зохицуулалт байхгүй.
13. Цэргийн алба хаасны тэтгэвэр тогтоолгоход зарим цэргийн албан хаагчийн алба хаасан хугацааг хуулийн дагуу нэг жилийг 1 жилээс илүү нэмэгдүүлэн тооцох тохиолдол гардаг. Цэргийн албан хаагчийн алба хаасан хугацааг тухайн цэргийн анги байгууллага, нийгмийн даатгалын байцаагчийн аль нь нэмэгдүүлэн тооцох талаар:
Тайлбар14: Цэргийн анги байгууллага нь цэргийн албан хаагчийн цэргийн алба хаасан болон нэмэгдүүлэх хугацааг тооцон баталгаажуулж өгнө.
Нийгмийн даатгалын байгууллага нь цэргийн албан хаагчийн цэргийн алба хаасны тэтгэвэр тогтоолгох нийт хугацааг зөвхөн хөдөлмөрийн дэвтэр, тушаал, шийдвэр, архивын лавлагааг тус тус үндэслэн тооцно.
14. 1995 оноос өмнө хугацаат цэргийн албыг 3 жил байлдагч, түрүүчээр хаасан иргэн өөр байгууллагад шимтгэл төлж ажиллаагүй, Эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах комиссын шийдвэрээр хөдөлмөрийн чадвараа алдсан бол аль хуулиар тахир дутуугийн тэтгэвэр тогтоох эсэх:
Тайлбар15: 1995 оноос өмнө цэргийн албыг 3 жил хааснаас өөр шимтгэл төлсөн хугацаагүй иргэний хувьд зөвхөн хугацаат цэргийн алба хаасан уг хугацааг Иргэний цэргийн үүргийн болон цэргийн албан хаагчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.3, 14.4-т заасны дагуу тооцоход нийтдээ 3 жил хүрч байвал түүнд “Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хууль”-ийн 7 дугаар зүйлийн 7.2-т заасны дагуу тахир дутуугийн тэтгэврийг хувь тэнцүүлэн тогтоож болно.
15. 1995 оноос өмнө хугацаат цэргийн албыг байлдагч түрүүчээр хаасан бол 1 жилийг нь 1 жил 6 сараар нэмэгдүүлэн тооцох:
Тайлбар16: “Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хууль” хэрэгжиж эхэлснээс буюу 2010 оны 09 дүгээр сарын 16-ны өдрөөс хойш шинээр өндөр насны тэтгэврээ тогтоолгох иргэний хувьд л түүний хугацаат цэргийн алба хаасан 1 жилийг 1 жил 6 сараар иргэний байгууллагад ажилласнаар шилжүүлэн тооцно. Хэрвээ тухайн иргэний хугацаат цэргийн алба хаасан хугацаа нь 1 жил хүрэхгүй байвал түүний уг хугацааг Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хууль”-ийн 6 дугаар зүйлийн 6.3 дахь заалтын дагуу нэмэгдүүлэхгүй.Тухайлбал иргэн “А” нь 2010 оны 11 дүгээр сарын 15-ны өдрөөс цэргийн албанд татагдаад 2011 оны 9 дүгээр сарын 20-ны өдөр халагдсан гэвэл хугацаат цэргийн алба хаасан хугацаа нь нэг жил хүрэхгүй 10 сар болж байгаа тул түүний уг хугацааг дээрх хуульд зааснаар нэмэгдүүлэхгүй гэж ойлгоно.
16. Цэргийн алба хаасан хугацаанд хуульд заасны дагуу 1 жилийг 1 жил 2 сар, 3 сараар тооцож нэмэгдүүлдэг хугацаануудыг оруулан тооцсон тохиолдолд нэмэгдэлтэй жилээр нь 1 жил 6 сараар тооцож нэмэгдүүлэх эсэх:
Тайлбар17: Монгол улсын “Иргэний цэргийн үүргийн болон цэргийн албан хаагчийн эрх зүйн байдлын тухай”, “Галын аюулгүй байдлын тухай”, “Цагдаагийн байгууллагын тухай”, “Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай”, “Дотоодын цэргийн тухай” зэрэг хуульд заасан нэмэгдэлтэй жилийг 1 жил 6 сараар иргэний байгууллагад шимтгэл төлснөөр тооцно.
17. Дипломат албаны тухай хуульд зааснаар цаг уурын хүнд нөхцөлтэй улсад ажилласан 1 жилийг 1 жил 6 сараар тооцно заалтыг хэрэгжүүлэхдээ нэмэгдэл 6 сарын шимтгэлийг төлүүлэх эсэх:
Тайлбар18: Цэргийн албан хаагчдын хувьд цаг уурын хүнд нөхцөл бүхий улсад алба хаасан хугацааг цэргийн жинхэнэ алба хаасан хугацаанд оруулан тооцох бөгөөд 1 жилийг 1 жил 6 сараар нэмэгдүүлэн тооцно. Хэрвээ цэргийн алба хаасан дээрх хугацааг иргэний байгууллагад ажилласнаар шилжүүлэн тооцуулах хүсэлт гаргасан үед 1 жил 6 сарын шимтгэлийг улсын төсвөөс нийгмийн даатгалын санд төлөх асуудлыг холбогдох байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлнэ.
